วันครูได้จัดให้มีขึ้นครั้งแรกเมื่อ 16 มกราคม พ.ศ. 2500 สืบเนื่องมาจากการประกาศพระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษา เมื่อ พ.ศ. 2488 ซึ่งระบุให้มีสภาในกระทรวงศึกษาธิการเรียกว่า คุรุสภาเป็นนิติบุคคลให้ครูทุกคนเป็นสมาชิกคุรุสภา โดยมีหน้าที่ในเรื่องของสถาบันวิชาชีพครูในขณะเดียวกันก็ทำหน้าที่ให้ความ เห็นเรื่องนโยบายการศึกษาและวิชาการศึกษาทั่วไปแก่กระทรวงศึกษาธิการ ควบคุม จรรยาและวินัยของครูรักษาผลประโยชน์ ส่งเสริมฐานะของครู จัดสวัสดิการให้ครูและครอบครัว ได้รับความช่วยเหลือตามสมควร ส่งเสริมความรู้และความสามัคคีของครู
ด้วยเหตุนี้ในทุกปี คุรุสภาจะจัดให้มีการประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้แทนครูจากทั่วประเทศแถลงผลงานในรอบปีที่ผ่านมา และชักถามปัญหาข้อข้องใจต่างๆ เกี่ยวกับการดำเนินงานของคุรุสภาโดยมีคณะกรรมการอำนวยการคุรุสภาเป็นผู้ตอบ ข้อสงสัย สถานที่ ในการประชุมสมัยนั้นใช้หอประชุมสามัคคียาจารย์ หอประชุมของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และในระยะหลังใช้หอประชุมคุรุสภา
ปี พ.ศ. 2499 ในที่ประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีและประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ ได้กล่าวคำปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศว่า
"ที่อยากเสนอในตอนนี้ก็คือว่า เนื่องจากผู้เป็นครูมีบุญคุณ เป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าวันครูควรมี สักวันหนึ่งสำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพ สักการะต่อบรรดาครูผู้มีพระคุณทั้งหลาย เพราะเหตุว่าสำหรับ คนทั่วไปถ้าถึงวันตรุษ วันสงกรานต์ เราก็นำเอาอัฐิของผู้มีพระคุณบังเกิดเกล้ามาทำบุญ ทำทาน คนที่สองรองลงไปก็คือครูผู้เสียสละ ทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่าในโอกาสนี้จะขอฝากที่ประชุมไว้ด้วย ลองปรึกษาหารือกันในหลักการ ทุกคนคงจะไม่ขัดข้อง"
จากแนวความคิดนี้ กอปรกับความเห็นของครูที่แสดงออกทางสื่อมวลชนและอื่นๆ ล้วนเรียกร้องให้มีวันครูเพื่อให้เป็นวันแห่งการรำลึก ถึงความสำคัญของครูในฐานะที่เป็นผู้เสียสละ ประกอบคุณงามความดี เพื่อประโยชน์ของชาติและประชาชนเป็นอันมากในปีเดียวกันที่ประชุมคุรุสภา สามัญประจำปีจึงได้พิจารณาเรื่องนี้และมีมติเห็นควรให้มีวันครูเพื่อเสนอ คณะกรรมการอำนวยการต่อไป โดยได้เสนอหลักการว่า เพื่อจะได้ประกอบพิธีระลึกถึงคุณบูรพาจารย์ ส่งเสริมสามัคคีธรรมระหว่างครูและเพื่อส่งเสริม ความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน
การจัดงานวันครูได้จัดเป็นครั้งแรกเมื่อ 16 มกราคม พ.ศ. 2500 กระทรวงศึกษาธิการสั่งการให้นักเรียนและครูหยุดในวันดังกล่าวได้ ในส่วนกลางใช้สถานที่ของกรีฑาสถานแห่งชาติเป็นที่จัดงานวันครูนี้ได้กำหนด เป็นหลักการให้มีอนุสรณ์งานวันครูไว้แก่อนุชนรุ่นหลังทุกปี อนุสรณ์ที่สำคัญคือ หนังสือประวัติครู หนังสือที่ระลึกวันครู และสิ่งก่อสร้างเป็นถาวรวัตถุ
การจัดงานวันครูได้ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงกิจกรรมให้สอดคล้องกับการเปลี่ยน แปลงของสังคมตลอดเวลา ในปัจจุบันได้จัดรูปแบบ การจัดงานวันครูจะมีกิจกรรม 3 ประเภทหลักดังนี้
- กิจกรรมทางศาสนา
- พิธีรำลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์ ประกอบด้วยพิธีปฏิญาณตน การกล่าวคำระลึกถึงพระคุณบูรพาจารย์
- กิจกรรมเพื่อความสามัคคีระหว่างผู้ประกอบอาชีพครู ส่วนมากเป็นการแข่งขันกีฬาหรือการจัดงานรื่นเริงในตอนเย็น
นายกรัฐมนตรีมอบรางวัลครูดีเด่นประจำปี มอบของที่ระลึกให้ครูอาวุโสนอกและในประจำการจรรยา
[แก้] รายชื่อประเทศที่มีวันครู
[แก้] ประเทศที่มีวันครูที่ไม่ใช่วันหยุด
ประเทศ | วันครู |
---|---|
อินเดีย | 5 กันยายน |
มาเลเซีย | 16 พฤษภาคม |
ตุรกี | 24 พฤศจิกายน |
[แก้] ประเทศที่มีวันครูเป็นวันหยุด
ประเทศ | วันครู |
---|---|
แอลเบเนีย | 7 มีนาคม |
จีน | 10 กันยายน |
สาธารณรัฐเช็ก | 28 มีนาคม |
อิหร่าน | 2 พฤษภาคม |
ละตินอเมริกา | 11 กันยายน |
โปแลนด์ | 14 ตุลาคม |
รัสเซีย | 5 ตุลาคม |
สิงคโปร์ | 1 กันยายน |
สโลวีเนีย | 28 มีนาคม |
เกาหลีใต้ | 15 พฤษภาคม |
ไต้หวัน | 28 กันยายน |
ไทย | 16 มกราคม |
สหรัฐอเมริกา | วันอังคารในสัปดาห์แรกที่เต็ม 7 วันในเดือนพฤษภาคม |
เวียดนาม | 20 พฤศจิกายน |
[แก้] อ้างอิง
- หนังสือวันสำคัญโครงการปีรณรงค์วัฒนธรรมไทยฯ ของสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
- วันครูของฉัน
- ตั้งแต่ เกิดมา ตัวฉัน
- ผูกพัน กับครู คู่หนึ่ง
- สั่งสอน ฉันอย่าง ลึกซึ้ง
- สอนถึง เติบใหญ่ วัยเรียน
- ครูนั้น ท่านคือ แม่พ่อ
- ผู้ก่อ ผู้ให้ ตัวฉัน
- สอนสั่ง ทุกวี่ ทุกวัน
- สอนหวัง ให้ลูก ถูกทาง
- ย่างก้าว เข้ารั้ว โรงเรียน
- พากเพียร เขียนอ่าน มุ่งหวัง
- อ่านออก เขียนได้ เร็ววัน
- ครู...ท่าน สอนให้ เป็น.. คนดี
- อีกครู ที่ฉัน จำแม่น
- เป็นครู คู่แผ่น ดินฉัน
- เป็นพ่อ เป็นครู คู่กัน
- ท่านนั้น คือ.."ภู.. มิพล"
- ท่านสอน ปวงราษฎร์ ทั้งหลาย
- สอนให้ รักผืน ดิน...น้ำ
- รักชาติ ประเทศ เขตคาม
- รักความ สมาน สามัคคี
- อีกครู เป็นผู้ ยิ่งใหญ่
- ก้องไป ทั่วภพ ทั้งหลาย
- สอนให้ มนุษย์ ได้สบาย
- รู้ใจ รู้กาย ของตน
- สอนให้ งดฆ่า งดอบาย
- ทำใจ ละกิเลส ให้สิ้น
- ฝึกจิต ให้หมด มลทิน
- ละสิ้น ดั่งคำ " พุทธองค์ "